Hayvanlarda Anestezi Nedir? Türleri Nelerdir?

Gereken durumlarda hayvanlara bazı müdahalelerde bulunmak gerekir. Ameliyat, kısırlaştırma gibi işlemlerde hayvanların anestezi ile uyuşturulması şarttır. Peki hayvanlarda anestezi nedir? Türleri nelerdir?

Hayvanlarda anestezi; insanlar için kullanılan anestezi çeşitlerinden biraz farklıdır. Hayvanlara uygulanan anestezi hayvanların uyumasına neden olmaz yalnızca sakinleşmelerini ve uysallaşmalarını sağlar. Yapılacak bir ameliyattan önce hayvanların acı çekmemesi veya hareketlenmemesi için uygulanır. Hayvanlarda anestezinin çeşitleri vardır ve duruma göre bu çeşitlerden uygun olanı seçilir.

Hayvanlarda Anestezi Türleri

Hayvan sahipleri sürekli olarak hayvanlarda anestezi nedir? türleri nelerdir? gibi sorular soruyor. İşte hayvanlarda anestezi türleri şunlardır;

• Lokal anestezi
• Genel anestezi
• Gaz anestezi

Bu anestezi türleri hayvanlarda kullanılan anestezi türleridir. Bu türler ameliyatın türüne, hayvanların durumuna göre değişiklik gösterir. İki tür de farklı şekillerde uygulanır ve sonuçları da birbirine yakın olmakla beraber aralarında farklar vardır. İkisinde de amaç hayvanı sakinleştirmek ve ameliyatı kolay olarak gerçekleştirmektir. Hayvanların acı duymaması için bu tekniklere başvurulur ve durumdan duruma iki türden birisi tercih edilir.

Lokal Anestezi

Lokal anestezi çeşidi, sinir dokusuna uygun şekilde uygulandığında acıyı azaltacak ilaçlardan oluşur. Yaygın olarak kullanılmayan bu anestezi çeşidi nadir olarak tercih edilen anestezi çeşididir.

Lokal anestezi, duyulardaki sinir uyarılarını engelleyerek sakinleştirici bir etki oluşturur. Veterinerler bu anesteziyi belirledikleri alana enjekte eder. Lokal anesteziyi yalnızca lokal müdahalelerde ve ameliyat öncesinde kullanırlar.

Lokal anestezi ilk olarak kan dolaşımına ilerler ve belirli bir süreden sonra işlenmeye başlar. Lokal anestezinin genel anesteziden farkı ise, bilinç kaybına neden olmamasıdır. Lokal anestezi geçicidir fakat riskleri de bulunur. Bu riskler göz önüne alınmalı ve dikkatli bir şekilde karar verilmelidir.

Genel Anestezi

En yaygın olarak kullanılan anestezi türü olan genel anestezi, geçici bir bilinç kaybının oluşmasına neden olur. Genel anestezi, hayvanların acıyı hissetmemesi için uyutulmasıdır. Genel anestezi uygulanan hayvanlar; hareketsiz kalır, refleksleri durur, acıyı hissetmezler. Bununla beraber geçici bir hafıza kaybı yaşarlar ve yapılan ameliyatı hatırlamazlar. Tüm bunlar ele alındığında genel anestezi hayvanların ameliyatları için çok daha uygun olarak görülür. Ancak genel anestezi yapılmadan önce; hayvanların herhangi bir şey tüketmemesi gerekir. Bu gibi durumlara dikkat etmek ameliyat ve hayvanların sağlığı için oldukça önemlidir.

Gaz Anestezi

Çok sık kullanılmasa da hayvan için tercih edilen bir anestezi türü de gaz anestezisidir. Hayvanlara bir alet yardımıyla verilen gaz, hayvanın ameliyat sırasında uyumasını sağlar. Bu gaz ameliyat boyunca hayvana verilmeye devam eder ve ameliyat bitiminde sonlandırılır.

Genel Anestezinin Aşamaları

Hayvanlara uygulanacak olan genel anestezinin belirli aşamaları vardır. Bu aşamalar aşağıdaki gibidir;

Premedikasyon: Hayvanlara sakinleştirici ilacın verildiği evredir. Bu ilaçlar hayvanın sakinleşmesini ve stresinin azalmasını sağlar. Bu aşamadan sonra verilen ilaçlar daha az etkili olur ve olası riskler önlenmiş olur.

Anestezi: Anestezi aşamasında, hayvanın uyku halinde kalması için gerekli işlemler yapılır ve anestezi uygulanmış olur.

Ameliyat: Anestezinin gerçekleştirilmesi ve hayvanın sakinleşip uyumasıyla birlikte ameliyat aşamasına geçilir. Bu aşamada hayvan için gerekli müdahaleler yapılır. Ameliyat esnasında anestezi deva eder ve hiçbir şekilde acı hissi oluşmaz.

Uyanma: Ameliyat bitiminden belirli bir süre sonra hayvan uyanır. Ancak bunun için ilk olarak verilen anestezinin sonlandırılması gerekir. Bu şekilde anestezi hali son bulur ve hayvan sakin bir şekilde uyanır.

Tüm bu aşama boyunca hayvanlarda herhangi bir acı hissi oluşmaz ve anestezi verildikten sonra hayvanlar yavaş yavaş sakinleşerek derin bir uykuya dalarlar. Uyku esnasında da bir acı hissetmeleri mümkün değildir. Bu nedenle gayet sakin bir şekilde uyanırlar ve geçirdikleri ameliyatın bilincinde olmazlar.

Anesteziden Önce Yapılması Gerekenler

Anestezi, tamamen zararsız bir amaç için uygulanmış olsa da bazı risk durumları vardır. Bu nedenle anestezi uygulanmadan önce dikkat edilmesi gereken unsurlar vardır. Bunlar anestezinin hayvan üzerindeki etkisini ve oluşturabileceği riskleri önceden görmeyi sağlayacaktır. Anestezi uygulanmadan önce;

• Hayvanlara kan testi yapılmalı ve test değerleri kontrol edilmelidir. Böylelikle kan değerleri ve diğer sağlık durumlarına bakılmış olur. Bu durumlarda herhangi bir risk varsa ve anestezi bu riskleri tetikleyecekse buna göre doz ayarlaması yapılır.
• Kalbin ve sinir sisteminin kontrolünü elde tutmak ve ölçüleri görmek için elektrokardiyogram uygulanır. Bu aşama hayvanın kalp ve sinir dengelerinin görülmesini sağlar ve ani bir değişiklik söz konusu olduğunda hızlı bir müdahale yapılmasını sağlar.
• Hayvanın vücudu dikkatli bir şekilde incelenmeli ve tüm fiziki değerleri göz önünde tutulmalıdır. Zayıflık, yaranın veya hastalığın ciddiyeti tam anlamıyla bilinmelidir. Ancak bu durumda hayvana uygun ve başarılı bir müdahale uygulanabilir. Ayrıntılı bir biçimde hayvanın vücudu kontrol edilmeli ve buna göre bir yol izlenmelidir.

Hayvanlarda Anestezinin Riskleri Nelerdir?

Hayvanlara uygulanan anestezi türlerinde bazı riskler söz konusu olabilir. Bu riskler hayvanların; yaşına, asit ve baz durumuna, beslenme durumlarına göre şekillenir. Yaşça büyük olan hayvanlara uygulanan anestezi, hayvanın bünyesinin kaldıramayacağı ölçüde olabilir.

Bu yüzden hayvanlara uygulanan anestezilerde yaş unsuru göz önünde bulundurulur. Bununla beraber yetersiz beslenen hayvanların bünyeleri de zayıf olacaktır. Zayıf bünyeye sahip olan hayvanların anestezi kaldırmaları çok daha zor olur. Anestezi uygulamadan önce tüm riskler dikkate alınmalıdır ve uzman doktorların da önerdiği şekilde işlemler yapılmalıdır.

Hayvanlarda Anestezi Sonrası Yapılması Gerekenler

Anestezinin kesilmesiyle birlikte uyanışa geçen hayvanlara dikkatli yaklaşmak gerekir. Hayvanlar anestezi etkisiyle biraz sersemlemiş ve uyuşuk olacaklardır. Bu durumda hayvanların sarsılmaması ve ani hareket ettirilmemesi gerekir. Aynı zamanda anestezinin hemen ardından bir şeyler tüketmezlerse bu hayvanlar için çok daha iyi olacaktır. İlk olarak kendilerine gelmeleri ve bünyelerinin toplanması beklenmelidir.