Muhabbet Kuşlarında Veba Hastalığı
Evlerinde muhabbet kuşları olan her hayvan severin en büyük korkusu muhabbet kuşlarında veba hastalığı çıkmasıdır. Bu veba hastalığı, 14. Yüzyılda yaşanan veba ile aynı değildir. Muhabbet kuşlarındaki Yalancı Veba Hastalığı insanlara bulaşarak insanları hasta etmez veya onları öldürmez.
Ancak Yalancı Veba Hastalığı da virüs kökenli olduğu ve ciddi semptomlara sahip olduğu için muhabbet kuşları için ölümcül bir hastalıktır. Bu hastalığa sahip olan bir muhabbet kuşunuz varsa ve aynı kafeste birden fazla kuş bulunduruyorsanız, büyük ihtimalle diğer kuşunuz da bu hastalığa yakalanmıştır. Oldukça bulaşıcı ve bir o kadar da öldürücü olan bu hastalığın semptomları erken fark edilirse tedavi başarıyla sonuçlanacaktır.
Yalancı Veba Hastalığı Muhabbet Kuşlarına Nasıl Bulaşır?
Bir diğer adı Newcastle Hastalığı olan Yalancı Veba Virüsü hasta olan hayvanlara ilk olarak solunum sistemine girer. Bu virüs, daha da ilerlemesi durumunda sindirim sistemi, deri ve göz boşluğundan girerek hastalığın şiddetini arttırır. Virüsle temas halinde olmuş olan yem, su, vitaminler ve diğer maddeler yüksek bulaşıcılıktan dolayı hastalık kaynağıdır. Yalancı Veba Virüsü vücuttan solunum yolu ve yumurta yolu ile çıkabilir.
Bulaşma esnasında yabani kuşlar (kumru, güvercin, serçe vs.), sivrisinekler, kemiriciler önemli rol oynayan canlı varlıklardır. Azımsanmayacak bir öneme sahip olan diğer canlı ve cansız materyaller (malzeme, giyim eşyaları, kafes demirleri vs.) de bu hastalığın yayılmasını arttırabilir. Bu hastalık, hastalıklı olan kuşlar, kemiriciler ve hatta havalandırma bacalarından çıkan tozlarla kolayca taşınabiliyor.
Yalancı Veba Hastalığı her mevsimde çıkabildiği gibi stres faktörlerinin fazla olduğu, koruyucu önlemlere dikkat edilmeyen kafeslerde daha kolay ortaya çıkar. Ayrıca bu kafeslerdeki yayılma ve öldürücülük oranı çok daha fazladır. Gerekli aşılamayı yapmayan insanların muhabbet kuşlarında veba hastalığı olması şaşırılacak bir durum değildir.
Muhabbet Kuşlarında Yalancı Veba Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Yalancı Veba Hastalığı doğal koşullarda 3-7 gün arasında etkilerini göstermekle beraber bu hastalığın iki çeşit belirti grubu bulunur. Bu gruplar gizli enfeksiyonlar ve klinik belirtilerdir. Gizli enfeksiyonlar aşırı tehlikelidir ve bu durumda hayvanlarda herhangi bir klinik belirtiye rastlanmaz.
Bu hayvanlar virüsü taşıdıklarından ve bulaştırdıklarından diğer hayvanlar için çok tehlikelidir. Belirtileri göstermeyen kuşlarda gizlenmiş şekilde ilerleyen bu hastalık fırtına öncesi sessizlik olarak da adlandırılabilir. Klinik belirtiler ise gözle görebileceğimiz türden olan belirtilerdir. Hasta olan muhabbet kuşlarında zayıflama, durgunluk, tüylerde kabarıklık, iştahsızlık, hızlı ve hırıltılı solunum, ishal görülebilir.
Ayrıca başın sağa-sola, yukarı-aşağı inmesi, öksürük, kanatların düşmesi, tikler, tıksırık, bacaklarda felçler, burundan ve gözlerden akıntıların gelmesi de başlıca semptomlar arasında bulunur. Yalancı Veba Hastalığının belirtilerinin hepsini tek bir muhabbet kuşunda gözlemlemek olası değildir. Burada belirtilen semptomlar elbette ki değişik hastalıklarda da görülebilir. Veba olup olmadığını kesin olarak anlamak için yapılan kan testi en net sonucu verecektir.
Yalancı Veba Hastalığı Baş Gösterdiğinde Koruma ve Kontrol Nasıl Yapılmalıdır?
Oldukça tehlikeli bir hastalık olan Yalancı Veba Hastalığının ortaya çıkması durumunda yapılması gereken bazı işlemler bulunur.
- Enfeksiyon yaşanan kafeslerde hasta görünümlü olan muhabbet kuşları diğer kuşlardan hemen ayrılmalıdır. Geri kalan, sağlıklı olan muhabbet kuşlarına ise aşı yapılması gerekir.
- Enfeksiyon yayılmaya devam ediyorsa ve ölümler başlamışsa hastalar ve hasta görünümlü olan kuşlar, ne yazık ki öldürülmelidir.
- Eğer ortada birden fazla kafes varsa ve diğer kafese hiç hastalık bulaşmamışsa, bu kuşlar aşılı değillerse hemen aşılanmalıdırlar. La Sota aşısı kullanılarak Coarse Spray (kalın damla) yöntemi ile aşılanması daha doğru olacaktır.
- Hastalığın çıktığı kafes ve aşılanan kafesteki hayvanlar, bu işlemlerden hemen sonra dezenfekte edilmelidir.
- Bu hastalığa yeniden ortam hazırlayabilecek stres faktörleri ortadan kaldırılmalıdır. Sağlıklarına geri kavuşmaları için iyi bir bakım besleme rejimi uygulanmalıdır.
Yalancı Veba Hastalığının ortaya çıktığı durumlarda kafesteki hayvanlarınızdan vazgeçmeniz gerekecektir. Ancak eğer böyle bir durumla karşı karşıya kalmak istemiyorsanız önceden önlem de alabilirsiniz.
Kuşlarınızı Yalancı Veba Hastalığından Nasıl Koruyabilirsiniz?
Yalancı Veba Hastalığı, bulaşıcı, öldürücü gücü yüksek, viral bir hastalıktır. Alınacak önlemlerin sırasıyla yapılması, birbirini takip eden halkaları şeklinde olması çok önemlidir. Koruma programı, bu zincirin halkalarından birinin kırılması durumunda işlevini kaybedebilir. Bu da kafesinizdeki muhabbet kuşlarınızın hepsini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmanız anlamına gelecektir. Muhabbet kuşlarınızı Yalancı Veba Hastalığından korumanız için gerekli olan aşılar iki çeşittir. Bunlar canlı aşılar ve inaktif alşılardır. Muhabbet kuşlarınızda kullanabileceğiniz canlı aşılar’ın içeriği HB1, F, La sota gibi lentogenik suşlardır. Bir diğer aşı çeşidi olan inaktif aşılar; Virulent suşlar formol veya betapropiyolakton ile inaktive edilerek kullanılır.
Yalancı Veba Hastalığında Kullanılan Aşılar Kuşlara Hangi Yollarla Verilebilir?
Muhabbet kuşlarınız vahşi kuşlarsa veya aşılama durumunda sıkıntı yaratacak kuşlarsa kullanabileceğiniz birkaç farklı yol vardır.
- Burunlarına veya gözlerine damlatarak aşılama yapabilirsiniz.
- Onların fark etmeyeceği şekilde İçme sularına koyabilir ya da sprey ile aşılayabilirsiniz.
- Kanat zarına batırma ve kloaka yolunu da deneyebilirsiniz.
- Mezojenik suşlar ve inaktif aşılarda kullanılmak üzere İM veya SC enjeksiyon yöntemini de kullanabilirsiniz.
Muhabbet kuşlarınızı korumanız için, size ve kuşlarınıza uygun olan yöntemi seçerek, aşılama yapmanız oldukça önemlidir.
Muhabbet Kuşlarına Veba Aşısı Yapılmadan Önce Nelere Dikkat Edilmelidir?
Her muhabbet kuşuna yılda bir defa olmak üzere aşılama yapmak yeterli olacaktır. Bununla beraber yeni doğan yavrularınız varsa onları da 3 haftalık olduktan sonra aşılamanız önem arz ediyor. Kullanacağınız veba aşılarının sevkiyatı fazlasıyla önemlidir. Bu aşıların sevki ne olursa olsun soğuk zincir içinde yapılmak zorundadır. Bir veba aşısı asla dondurulmamalıdır. Aşının uygulanması da rn az sevkiyatı kadar önemlidir. Aldığınız aşı soğuk zincirden çıkarıldıktan sonra aşının oda sıcaklığına gelmesi beklenmelidir. Oluşturduğunuz aşı bekletilmeden 2 saat içinde bitirilmelidir.