İklim Değişikliğinde Kuşlar
Günümüzün en büyük sorunlarından biri olan iklim değişikliği hem insanları hem kuşları olumsuz yönde etkilemektedir. İklim değişikliği artık bir problemin de ötesine geçmiş ve bir kriz halini almıştır. Durumun yüksek derecede önemini anlatabilmek için kriz adını almıştır. Tüm canlıları etkileyen bu kriz peki göçmen kuşları nasıl etkiledi? İklim değişikliğinde kuşlar isimli bu makaleyi sizin için araştırıp hazırladık.
İklim Değişikliği Nedir
İklim değişikliği herkesin sık sık duyduğu uzmanların da hakkında sık sık uyardığı bir durumdur. Peki, tam olarak ne anlama gelmektedir? Küresel ısınmayla paralel ilerleyen, süregelen uzun zaman aralığında normal seyrindeki yağış ve rüzgarın anormal hale gelmesi gibi olumsuz değişiklikleri de içeren çok geniş bir kavramdır.
İklim değişiklikleri tüm atmosfer olaylarını etkilemiş olup bunları bir felakete dönüştürmüştür. Uzun yağışlar sonucu seller, uzun yağışsızlık sonucu kuraklıklar hepsi birer iklim değişikliğidir. Ülkemiz de tüm dünya gibi krizden payını alanlar arasında. Ülkemizde normal zamanda görülmeyen afetlerin hepsi iklim değişikliği sonucunda ülkemizde de görülmeye başlanmıştır.
İklim Değişikliğine Ne Sebep Oldu?
İklim değişikliğine birçok şeyin sebep olduğunu söyleyebiliriz.
Bunlardan en çok göze çarpan sebepleri şöyle sıralayalım:
- Doğalgaz, kömür gibi fosil yakıtların kullanımının artması.
- Orman ve yeşil alanların azalması, yok olması.
- Sanayileşmenin de beraberinde getirdiği atıkların artması.
- Tarım alanlarına duyulan ihtiyacın artmasıyla ormanlık alanların yok edilmesi.
- Şehirleşmenin artışı.
Bunlar sayabileceğimiz sebeplerden birkaçıdır.
Bu saydığımız sebeplerin hepsinin temelinde dünya üzerindeki insan nüfusunun orantısız bir şekilde artışı yatmaktadır.
İklim Değişikliği Etkileri
İklim değişikliği küresel ısınmanın uzun süreli ve vahim bir sonucudur. Yukarıda saydığımız sebepler sonucunda atmosfere salınan zararlı gazlar oldukça artmıştır. Var olan oksijen kaynakları da azaldığından atmosferdeki gaz dengesi negatif yönde bozulmuştur. Gezegenimizin çevresinde Ozon Tabakası adında bir tabaka bulunur.
Ozon tabakası dediğimiz bu tabaka Güneş’ten gezegenimize ulaşan zararlı UV ışınlarını tutmaya yarar. Zararlı gazların atmosferde artmasıyla beraber ozon tabakası da olması gerekenden daha ince bir hale gelmiş ve işlevini tam olarak yerine getiremez olmuştur. Açıklamak gerekirse Dünya’ya ulaşmaması gereken zararlı güneş ışınlarının çoğu tutulamamakta. Bunun da vahim bir sonucu olarak iklim değişikliği oluşmaktadır.
Hava ısıları mevsim normallerinin çok üstünde seyretmekte ve büyük sel felaketleri, büyük kasırgalar gibi birçok afete sebep olmaktadır. Bu kriz normal mevsim şartlarında göç takvimi oluşturan kuşların da rotalarını ve zamanını şaşırmalarına sebep olmaktadır. Göç ettiği bilinen kuşların çoğunun artık yerleşik hale geçtiği veya daha yakın mesafelere göç ettiği tespit edildi.
Göç Eden Kuşlar Hangileridir
Göçmen kuşlar da dediğimiz bu kuş türlerinin birçok türü vardır.
Şimdi birkaçını aşağıda sıralayalım:
- Leylekler
- Yaban kazları ve Yaban Ördekleri
- Kelaynak Kuşları
- Guguk Kuşu
- Turnalar
- İspinoz Kuşları
- Kırlangıçlar
- Kara Sagan Kuşu
- Gök Güvercini
Yukarıda saydığımız türler gerekli sebeplerle bulundukları konumdan yaşamak için şartları daha elverişli başka yerlere göç eder.
Ne Zaman Göç Ederler
Kış mevsiminde hava şartları kuşlar için oldukça zorlaşır. Normal zamanda kolay beslenebilen kuşlar ağaçların da kuru dallara dönmesiyle beraber besin bulamamaya başlar. Buldukları da kısıtlı olan kuşların diğer kuşlarla arasında bir rekabet başlar.
Bu yüzden de kuzeydeki göçmen kuşlar her sonbahar mevsimi geldiğinde güneye doğru içgüdüsel bir rota belirlerler. Güney bu zamanda besin bulabilmek ve kışı geçirebilmek için daha iyi bir seçenektir.
İklim Değişikliği Göçmen Kuşları Nasıl Etkiledi
Göçmen kuşlar yukarıda da bahsettiğimiz gibi, bulunduğu yerlerde her sene şartların kötüleşmesiyle beraber şartların daha iyi olduğu başka yerlere göç eder. Şartların kötüleşmesinden kasıt ise havaların soğuması ve besin kıtlığı. Kış mevsimiyle beraber kuşlar normalde bulabildikleri besine artık bulamaz oluyor. Aslında göç etme sebepleri de hayatta kalma çabasıdır.
Göçmen kuşlar iklim durumuna göre kendilerine sürüleriyle beraber bir göç rotası oluşturur. Eğer mevsimler normal seyrinde ilerleyecek olsa her sene aynı zamanda normal rotalarına devam edebilirlerdi. Fakat son yıllarda mevsim geçişlerinin çok hızlı olması çoğu kuşun göç etmeye geç kalmasına sebep oluyor. Göç etmeye geç kalan kuşlar da olumsuz şartlar altında besin bulamamaktan ya da soğuktan ölüyorlar. Bu ölümlerin daha da ciddi boyutlara ulaşması demek çoğu göçmen kuşun neslinin tükenmesiyle karşılaşabiliriz demek.
Ters yönde şiddetli esen rüzgarlar da yine göç halindeki kuşları çok zorlamaktadır. Göç edecekleri yere ulaşamayan göçmen kuşların üreme periyotları da zaman şaşırmaktadır. Bu da türlerini devam ettirmelerine büyük bir engeldir. Hava koşullarının göç sırasında kötüleşmesiyle göçmen kuşlar kimi zaman yönlerini şaşırıp geldikleri yere geri de dönebilirler. İşte iklim değişikliği göçmen kuşlar için bu kadar ciddi bir durumdur.
Onlar İçin Ne Yapabiliriz
Onlar için yapabileceğimiz ilk şey iklim krizinin acilen önüne geçmektir. Bunu yapabilmek için de her bireyin bireysel olarak yapabileceği şeyler vardır.
Bunlardan bahsedecek olursak:
- Tükettiğimiz kırmızı et ve süt gibi hayvansal ürün tüketimini azaltmalı vegan beslenmeyi ağırlıklı olarak benimseyerek bıraktığımız karbon ayak izini olağanca azaltabiliriz.
- Evlerimizde kullandığımız fosil yakıtların kullanımını azaltmalıyız. Toplu taşımayı kullanarak araçlardan salınan egzoz dumanının önüne geçmeliyiz. Bireysel araç alım artışını azaltmalıyız. Alternatif olarak elektrikli araba alımını arttırmalıyız. Böylece atmosferdeki zararlı gazların artışını engelleyebiliriz.
- Ambalajlı ürünlerin satın alımını azaltmalıyız.
- Ormanlık ve yeşillik alanları arttırmak için yeşillendirme çalışmaları arttırılmalı. Şehirleşmenin önüne geçilmelidir.
Dünya nüfusu son birkaç yılda 1.5 milyar kadar arttı. Bu ciddi bir artış. Dünyamız ısınıyor ve iklim krizi hızla büyüyor. Eğer hepimiz üzerimize düşeni layıkıyla yapabilirsek kuşlar dahil tüm canlıları bu krizden kurtarabiliriz.
